Efsunlanmak Ne Demektir?
Efsunlanmak, çoğumuzun hayatında belki de en az bir kez karşılaştığı bir terimdir. Ancak, o kadar çok farklı anlamı vardır ki, ne zaman duyarsanız “Aha, ben de efsunlandım mı acaba?” diye kafayı takabilirsiniz. İzmir’de yaşayan, 25 yaşında ve sürekli espri yapan bir genç olarak, efsunlanmayı deneyimlemek değil, sadece etrafımdaki insanların efsunlanmış gibi hareket etmelerini gözlemlemekle kalmam; bazen kendim de bu ‘efsun’ işine bulaşıyorum. Hadi gelin, bu konuyu bir de mizahi bir açıdan ele alalım!
Efsunlanmak: Bir Durum, Bir Hâl, Bir Psikoloji
Efsunlanmak, kelime anlamı olarak bir şeyin büyülenmesi ya da etki altına girmesi gibi tanımlanabilir. Ancak, bu kelime, pek çok farklı durumu açıklamak için kullanılabilir. Özellikle birinin “efsuna gelmesi” durumu, genellikle gözlerinin büyümesi, dünyadan kopması ve ne kadar gerçekçi olduklarını sorgulama aşamalarını içerir.
Efsunlanmak, aslında günümüz dünyasında bir tür “görsel ve duygusal etkilenme” halidir. Örneğin, bir gün Instagram’da gördüğünüz o mükemmel tatlı ya da çikolata fotoğrafını, abartılı bir şekilde “Yaa ben ne yapacağım, bu tarifi bulup hemen yapmalıyım!” diye iç geçirerek efsunlanabilirsiniz. Bu, her ne kadar basit bir örnek olsa da, birçok insanın günlük yaşamında yaşadığı anlık “düşünsel çöküş”lerdir. Yani, bu yazıyı okurken bile efsunlanabilirsiniz. Belki şu an bir kahve içme isteğiniz arttı, kim bilir?
“Ay, Bu Hangi İlaçtı?”
Hayatımda bir dönem, sürekli birinin “efsunlandığını” görmekle geçti. İzmir’deki arkadaş grubum, genellikle abartılı tepkiler verir ve genelde yanlış anlamalar üzerine eğlenceli diyaloglar kurarız. Bir arkadaşımın son zamanlarda sürekli bir şeylere kafayı takıp, saatlerce telefonunun ekranına bakarak “Şu an gerçekten efsunlandım ya!” dediğini duyduğumda, önce “Efsun mu? Hangi ilaç bu?” diye sordum. Gerçekten, bazen de şüpheleniyorum, belki bu gençler de başka bir şey kullanıyordur, ama bir türlü öğrenemedim.
A: “Bunu sen mi gördün?”
B: “Evet, ama galiba efsunlandım. Tüm sabah buradayım, hâlâ gitmedim.”
Burada, “efsunlanmak” kelimesi neredeyse yalnızca bir duygu durumu ifade etmeye başlamış. Bazen çok eğlenceli, bazen de gerçekten ruhsal bir şeyler yaşamaya başladığımızda, bu kelime bir tür çıkış yolu olarak devreye giriyor. Özellikle biri bir olaydan aşırı derecede etkilenip, o sırada dünyadan kopmaya başlarsa, o kişinin “efsunlandığı” söylenir. Ama işin mizahi yanı, bu durumu bazen kafamızda o kadar abartarak büyütmemizdir.
Ben De Efsunlandım mı?
Diyelim ki bir sabah, kahvaltı için biraz peynir alırken, aniden bir sosyal medya fenomeninin fotoğrafını gördünüz ve “Yaa, bu nasıl bir güzellik ya?” diye iç geçiriyorsunuz. Birden bire, o güzel fotoğraf yüzünden bir anlık karamsarlığa düşüp “Ben niye bu kadar kötü görünüyordum?” diye düşünmeye başlıyorsunuz. Hah, işte tam o anda efsunlanmış oluyorsunuz!
Efsunlanmak, bu tür anlarda kendini gösterir: Bütün düşüncelerinizi bir şey alıp götürür, bir anda hayatınızın anlamını sorgulamaya başlarsınız. Neyse ki, bu anlar genellikle kısa sürer ve genellikle kahve içerek atlatılır.
İç Sesim: “Neden efsunlandım ki? Niye bir an kendimi yetersiz hissettim? Belki de yaşadığım bu kısa stres, beni bir adım daha olgunlaştırmıştır… Neyse, bir espresso alayım, rahatlayayım.”
Bazen efsunlanmak, gerçekten fazla düşünmekten kaynaklanır. Benim gibi bir insan sürekli her şeyi analiz ederken, bazen bir şeylere o kadar fazla takılabiliyorum ki, sonunda “Efsunlanmış” oluyorum. Gerçekten önemli olan, bu durumu mizahi bir şekilde kabullenmek ve sonra hızlıca unutmak. En azından ben öyle yapıyorum!
Efsunlanmak: Modern Yaşamın Arka Planında
Tabii, efsunlanmak, bazen sadece kişisel bir durum değildir. Sosyal çevremiz, en basit bir reklam, bir haber veya başkalarının söyledikleri bile bizi “efsunlayabilir.” Bazen bir şarkı, bazen de bir reklam “efsunu” altına girebilirsiniz. Bir an içsel gücünüzü kaybedip, o anki dünyada hiçbir şeyin anlamı kalmaz. Ama sonra, birkaç dakika sonra, bir arkadaşınız “Bir şey yiyelim mi?” diye sorduğunda, tamamen normale dönersiniz.
Kısacası, efsunlanmak, hem hayatta bizi etkileyen dış faktörlerle hem de içsel durumumuzla ilgili karmaşık bir olgudur. Modern dünyada her şeyin çok hızlı değiştiği, her şeyin bir anda etkileyici hale geldiği bir dönemde yaşıyoruz. Bu yüzden, efsunlanmak her zaman olabilir ve bu durumdan çıkmak da bazen o kadar kolay olmayabilir. Ama, biraz mizah, biraz kahkaha ve bir de güzel bir müzikle her şeyin üstesinden gelmek mümkün!
A: “Biraz boşver ya, efsunlandık işte, bırak gitsin. Bugün sadece mutlu olalım!”
B: “Yani, efsunlanmak demek, aslında biraz da hayatı hafife almak demek, değil mi?”
Efsunlanmak, aslında hayatın bir parçası. Eğer her zaman ciddiyet içinde yaşarsak, bu bazen bizi yorabilir. Ama biraz eğlenmek, biraz kendimizi kaybetmek… Belki de efsunlanmak, hayatın sıradan olgularına dair kısa süreli bir “kaçış”tır. Kim bilir?