Azmettirmek Nedir? Gerçek Dünyadan Örneklerle İnceleme
Hukuk, insanlar arasındaki ilişkileri düzenlemek için oldukça karmaşık bir sistem kurar. Suçlar ve cezalar, toplumda düzenin sağlanabilmesi için önemli bir yere sahiptir. Bugün, bu karmaşık sistemin içinde yer alan “azmettirme” kavramını inceleyeceğiz. Azmettirmek nedir? Bir kişinin başka birini suç işlemeye teşvik etmesi veya yönlendirmesi hangi durumu yaratır? Dilerseniz bu yazıya merakla başlamadan önce, bu kavramı bazen hayatımızda ne kadar sık duyduğumuzu düşünelim. Günlük hayatta karşılaştığımız bir cinayet, bir hırsızlık ya da dolandırıcılık davalarındaki “azmettirme” unsuru, tam olarak nasıl işler? Hem veriler hem de gerçek dünya örnekleriyle, bu soruya açıklık getirelim.
Azmettirmek Nedir?
Azmettirme, bir kişinin başka birini suç işlemeye teşvik etmesi, kışkırtması ya da yönlendirmesi olarak tanımlanabilir. Hukuki açıdan bakıldığında, azmettiren kişi, başkasının suçu işlemesine doğrudan veya dolaylı olarak yardımcı olmuş olur. Örneğin, bir cinayet işlenmesi için birini kışkırtan bir kişi, azmettiren kişi sayılır. Burada önemli olan, suçun meydana gelmesi için birinin eylemi yönlendirmesidir.
Yani, sadece suç işlemek amacıyla birisini motive etmek değil, aynı zamanda “bunu yapmalısın, bu çok önemli” gibi ifadelerle kişiyi suç işlemeye yönlendirmek de azmettirmeye girer. Kişinin, başkasının suç işlemesine etkisi ve ondan önce düşünsel ya da duygusal düzeyde bu konuda bir kılavuzluk yapması, azmettirme suçunun oluşmasına yol açar.
Erkeklerin Pratik Yaklaşımı: “Suçun Sonuçları ve Motivasyonu”
Erkekler genellikle daha pratik bir bakış açısına sahiptir. Bu nedenle, azmettirme kavramını değerlendirirken, onların yaklaşımı genellikle suçun sonucuna ve suçun işlenmesi için yapılan stratejik planlara dayanır. Mesela, bir adamın, başka birini banka soygunu yapması için teşvik etmesi, erkek bakış açısıyla; “Suçu nasıl işleyebilirim?” sorusuna verdiği bir cevaptır. Buradaki amacın; suçun nasıl gerçekleştirileceği, hangi adımların atılacağı, hangi tehlikelerin göze alınacağı gibi pratik bir stratejiye dayalı olması olasılıklar dahilindedir. Erkekler, azmettirmeyi genellikle sadece bir eylem olarak değil, aynı zamanda suçu işlemek için en uygun yolu bulma ve başkasını bunu yapmaya teşvik etme stratejisi olarak görürler.
Kadınların Empatik Bakışı: “Toplumsal Bağlar ve Duygusal Etkiler”
Kadınlar ise bu tür durumları daha çok toplumsal bağlar ve duygusal etkiler üzerinden değerlendirirler. Onlar için, azmettirme eylemi, sadece birine suç işleme konusunda kışkırtıcı sözler söylemekten daha derin bir anlam taşır. Azmettiren kişi, bir nevi suç işleyen kişiye karşı sorumluluk taşır, aynı zamanda toplumsal normları ihlal etmiş olur. Kadınlar için, birinin suç işlemeye azmettirilmesi, sadece bireysel bir sorumluluk değil, aynı zamanda bir toplumsal sorumluluktur. Bu açıdan bakıldığında, azmettirme, suçu teşvik etmekten çok, bireyi toplumsal ve duygusal olarak etkileme anlamına gelir.
Bir kadının, birini bir suçu işlemeye kışkırtması, daha çok kişisel duygusal bağlar, aile içindeki roller veya bir kişinin içinde bulunduğu zor durumlarla ilişkilidir. Örneğin, işsiz kalan bir adamın zor durumda olduğunu gören bir kadın, “Bir şeyler yapmalısın, bu durumu değiştirebilirsin” diyerek onu suça sürükleyebilir. Burada kadın, “duygusal” bir bakış açısıyla, kişinin mevcut durumuna göre çözüm önerir. Bu öneri, bazen kişinin hayatını değiştiren bir karar almasına neden olabilir.
Gerçek Dünyadan Örnekler
1. Cinayet Azmettirme Olayı
2012 yılında Türkiye’de bir cinayet davası, azmettirme suçunun ne kadar ciddi bir etki yarattığını gözler önüne serdi. Bir kişi, eski sevgilisiyle yeniden bir araya gelmek isteyen başka birini, sevgilisini öldürmeye ikna etti. Bu kişi, sözlü olarak kişiyi suç işlemeye teşvik etti ve sonunda o kişi gerçekten cinayeti işledi. Bu örnekte, azmettiren kişi, suçun işlememesi için ne kadar fırsat sunarsa sunsun, işlenmesi için güçlü bir motivasyon oluşturmuş oldu.
2. Hırsızlık ve Azmettirme
2015 yılında, bir grup gencin büyük bir alışveriş merkezinde hırsızlık yapmaları üzerine başlatılan soruşturmada, birinin arkadaşlarını suç işlemeye teşvik ettiği tespit edildi. Azmettiren kişi, gençlere “Ne kaybederiz ki?” diyerek onları cesaretlendirdi. Bu örnekte, azmettiren kişi sadece bir strateji önerisi yapmakla kalmayıp, duygusal olarak da kişileri suç işlemeye motive etti.
Azmettirme ve Toplum: Sosyal ve Hukuki Etkiler
Azmettirme, sadece bireysel bir suç değil, aynı zamanda toplumsal bir sorumluluk ihlalidir. Hem erkekler hem de kadınlar, bu olguyu farklı şekillerde algılar. Erkekler için, suç işleyen kişi daha çok kendi eylemlerinin sonuçlarıyla yüzleşecektir. Kadınlar ise, bu eylemi toplumsal bağlar ve duygusal sorumluluklar çerçevesinde daha geniş bir anlamda değerlendirir.
Sonuçta, azmettirme yalnızca hukuki değil, aynı zamanda etik bir sorundur. Toplum olarak, birinin suçu işlemek için nasıl ve neden teşvik edildiğine dair daha fazla düşünmeliyiz. Azmettiren kişilerin toplumsal sorumlulukları, yalnızca suçtan kaçınmakla kalmaz, aynı zamanda toplumsal normların ve bağların nasıl etkili olduğunu da gözler önüne serer.
Sizin Görüşünüz Nedir?
Azmettirme ile ilgili ne düşünüyorsunuz? Toplumun suça eğilimli bireyleri nasıl şekillendirdiği hakkında fikirleriniz neler? Birini suç işlemeye azmettirmek, sadece bir suç değil, toplumsal bir sorumluluk ihlali olarak mı değerlendirilmelidir? Yorumlarınızı paylaşarak bu konuda fikir alışverişi yapalım!